Новости

Шахмай авылында Сөләймановлар кебек 61 ел бергә гомер итүче башка пар юктыр да. Өлкән яшьтә булуларына да карамастан, Мөхәммәт Мәрдегалләм улы белән Рәшидә Әсәдулла кызы бик матур күренәләр.

33 ел инде алар уллары Гомәр гаиләсе белән бергә яшиләр, киленнәре Роза аларны кечкенә балаларны караган кебек карый. Өлкән кешеләрнең авырулары да җитәрлек, шуңа да киленнәре аларга әни дә, доктор да, шәфкать туташы да. - Ул безгә үз кызыбыз кебек, якын, гел тату яшәдек, - дип мактый аны Рәшидә әби.

Ул үзе дә 27 ел кайнанасы белән кайнатасын караган, шушы игелеге үзенә дә игелек булып кайткан. Аларга бирелгән ветераннар йорты да үзләренең туган нигезләрендә утыра, анда инде Сөләймановларның дүртенче буыны яши.

Бөек Ватан сугышы ветераны Мөхәммәт Сөләйманов сугышка 1944 елның декабрендә китә, аңарчы уртанчы абыйсы Ибраһим сугышта һәлак була, абыйсы Габдрахман да фронтта була. Олысы белән кечесенә өйләренә әйләнеп кайту насыйп була. Сугыш Рәшидә әбинең гаиләсенә дә кайгы китерә, Днепрны кичкәндә абыйсы Нәбиулланы үтерәләр.

Авылның иң өлкән кешеләре буларак, Сөләймановлар Шахмайда яшәгән халыкның һәммәсен дә беләләр. Еллар узып, туган якларын сагынып кайтучылар да беренче булып Рәшидә әби белән Мөхәммәт бабай янына сугылалар. Гомумән, Сөләймановлар кунакчыл халык. Роза Самат кызы бәйрәм саен туганнарын-кунаклар чакырып сыйлый. Күптән түгел, 12 февральдә бабайның туган көнен – 87 яшь тулуны билгеләп үткәннәр, үткән ел Рәшидә әбинең юбилее булган – 85 яшь тулган.

Рәшидә әби бик аралашучан, юмор хисле карчык, авылдагы хәбәрләр белән дә кызыксынып тора. Хәзер алар йортында әбиләр еш җыела (Роза Самат кызы мәҗлесләр үткәрә). Рәшидә әби кызлары, дус хатыннары белән телефоннан сөйләшергә дә ярата. Кызлары Ракыя, Гөлнур, Гөлфия Чистайда, Әлмәттә, Акъярда яши, олысы Суфия Шахмайда гомер итә. Габдрахман бабайның тол калган хатыны 91 яшьлек Рәхимә әби дә биредә кунакта еш була. Рәшидә әби өйдә таяк белән генә йөри, кайчагында аңа “ярдәмгә“ урындык килә. -Бу минем өченче аягым“, - дип шаярта ул.

-Ул безнең җырчы да әле, үзе шигырьләр яза. Хәзер инде сүрелә төште, элегрәк безнең белән аралашканда да шигырь чыгарып сөйләшә иде, - дип өсти оныгы Энҗе.

Мөхәммәт бабай аз сүзле, тыйнак кеше. 40 ел колхозда бердәнбер җиңел УАЗ-икта шофер булып эшләгән, колхоз рәисе Гайфетдин Хөснетдиновны йөрткән. Рәшидә әби аны мактап: - Ирем әйбәт кеше булып чыкты, тыңлаучан, тик бер “начар ягы“ булды – өйгә кайтып кермәде – гел эштә булды, - дип сөйли. -Тәүлегенә 3-4 сәгать кенә өйдә була торган иде, - ди ул. - Колхоз рәисен Казанга өлкә комитетына, йә Чистайга киңәшмәгә алып китә иде, басудан да кайтып кермәделәр. Рәис үзенең хезмәт машинасын биреп тора иде, ә Мөхәммәт исә, авылдашлар үтенечен кире какмый, шуның белән авыраган кешеләрне яки бала табучы хатыннарны хастаханәгә илтте (ә бу бит 4 авылдан дигән сүз, һәр йортта 5-7 шәр бала), ә аннары яңа туган балаларны әниләре белән өйләренә алып кайта иде, кыскасы, аның бер генә минут та буш вакыты булмады.

Әлбәттә инде, хуҗалыктагы бөтен мәшәкатьләр (утыны да, терлеге дә, 5 бала да), авырлык хатыны җилкәсенә төшә. Әле бит эшкә дә барасы, Рәшидә әби гомере буе (12 яшьтән) колхозда сыер савучы да, хисапчы да булган, төрле эшләрне дә башкарган.

-Бераз әрли дә идем инде, тик ни эшлисең, аның эше шундый иде бит. Үсә төшкәч, балалары да булыша башлый, аларны эш сөяргә, түземле булырга, тәртипкә өйрәтеп тәрбиялиләр. Алар әти-әниләренә 11 онык, ә тегеләре үз чиратында 12 оныкчык бүләк иткән (мартта чираттагысы туачак). Пенсиягә чыккач, Мөхәммәт бабай үзенең туган Шахмаенда мәчеттә имам вазыйфасын башкарган, өч ел элек кенә авырау сәбәпле әлеге изге эшне туктаткан. Әби белән бабай көннәрен намаз укудан башлыйлар. Аларның хәзер буш вакытлары күп һәм, әлбәттә , мондый ялга алар бик лаек. Роза Самат кызы аларның кан басымын үлчи, даруын бирә, уколны ясый, ашарга әзерли, юындыра, урыннары өйнең түрендә. Әгәр инде хастаханәгә яткырырга туры килсә, Роза Самат кызы һәрчак янәшәдә. Җәен Мөхәммәт бабай белән Рәшидә әби саф һавага эскәмиягә чыгып утыралар, кышын – телевизор карыйлар, газеталар укыйлар.

-Әни хоккей карарга бик ярата, хәзер Сочидагы Олимпия ярышларын карый , - дип елмая улы Гомәр Мөхәммәт улы.

Алар үзләрен картайган көннәрендә бәхетле дип саныйлар, тик Рәшидә әби: - Яхшы яшибез, шулай булса да, тирән картлыкка җитү барыбер кирәк түгел инде, дип әйтеп куйды. Һәм картына:

-Йә нәрсә, бабай, бергә үләбезме, әллә бераз яшибезме, - дип тә шаяртты.

Җитди кыяфәт белән утырган Мөхәммәт бабай елмаеп: “Ю-ю-юк, үләргә теләмим әле мин, әле гөрләтеп яшәрбез!“ - дип җавап кайтарды.

Ольга ИВАНОВА

22 февраль – җинаять корбаннарын яклау көне, Яңа Чишмә полиция бүлекчәсендә бу көнне полиция эше белән кызыксынган гражданнар өчен ачык ишекләр көне булды. Бу көнне мәктәп укучылары активлык күрсәттеләр.

Полиция бүлекчәсе бусагасын атлап кергән балалар шактый сорау яудырдылар. Әле ярый аларның сорауларына җавап бирерлек кешеләр булды. Танышу кизү тору частендә башланды: өлкән инспектор Рәис Хисмәтуллин, балигъ булмаганнар эшләре буенча инспектор Әлфия Гайфетдинова, эксперт-криминалист Сергей Россинский, полиция бүлекчәсе начальнигы Нур Сафиуллин балаларны кабул итте.

Балаларны нык кызыксындырган сорау корал һәм махсус киемнәр булгандыр: алар һәрнәрсәне җентекләп карадылар, кулларына алып та, авыр бронежилетларны, шлемнарны киеп тә карадылар, карашлары кара кысага алынган портретка төшкәч, бар да тын калды. Игълан ителмәгән тынлыкны шыпырт кына: “Ул ничек һәлак булды соң?“ - дигән сорау өзде.

Аннан укучылар эксперт-криминалистның эше белән таныштылар, үзләренең бармак эзләрен дә калдырырга теләделәр. Биредә дә сораулар күп бирелде, Сергей Россинский исә аларны җавапсыз калдырмады. Укучылар канатланып актлар залына үтте. Биредәге бүлекчәнең бүләкләре белән бизәлгән стенд та, башка күп нәрсәләр дә аларда зур кызыксыну уятты. Ә аннан соң барысының да полиция бүлекчәсе начальнигы кабинетында буласылары килде. Нур Сафиуллин егетләргә каршы килмәде, аларны үзенә чакырды.

-Сез иң кызыксынучан кунаклар булдыгыз әле, - диде ул. -Кайсыгызның полиция хезмәткәре буласы килә соң? 16 кешенең 16 сы да кулларын күтәрде, шул исәптә кызлар да. Алар да, малайлар кебек үк, бик кыю һәм тәвәккәл булдылар: Сэру исемле хезмәт эте вольеры янына килергә беркем дә куркып калмады.

Сәгать ярым буена балалар һәр бүлмәдә булдылар һәм, әйтергә кирәк, китәргә дә ашыкмадылар:

-Хәзер сезгә 12-13 шәр яшьме? - дип сорады Нур Сафиуллин, - димәк без сезне полиция хезмәткәрләре сыйфатында безнең бүлекләрдә бер ун елдан соң көтеп калачакбыз. Тик моның өчен сәламәт булу һәм яхшы уку кирәк булачак. Саубуллашканда ул аларга стенага элеп куела торган “Татарстан ЭЭМ“ календаре бүләк итте. Балигъ булмаганнар эшләре буенча инспекциядән һәр бала бүләккә өчәр брошюра алды. Балалар моңа бик сөенде.

Лариса ФЕДОРОВА

Быелгысы елның беренче аенда районда 19 үлем очрагы теркәлгән. Февраль дә статистика белән сөендерми анысы. Сәбәп нидә? Әлеге сорау район җитәкчелеге һәм сәламәтлек саклау вәкилләре катнашында үткәрелгән киңәшмәдә каралды.

Әле үткән елда да бездә уртача республика буенча чагыштырганда кешеләр күбрәк үлде. Яңа Чишмә РҮХ баш табибы Ришат Билалов әйтеп үткәнчә, әлеге үлем-китемнең күпчелеге йөрәк-кан тамырлары авырулары (126 кеше), сулыш алу органнары авырулары (12), бәхетсезлек очраклары (31) һәм суицид (11) кебек сәбәпләр аркасында килеп чыккан. Йөрәк авырулы кешеләрнең күбесен, медицина ярдәмен иртәрәк күрсәтеп, коткарып калырга да мөмкин булгандыр, әмма “ашыгыч ярдәм“ чакырырга якын кешеләре булмау сәбәпле, шундый хәл килеп чыга. Суицид буенча да, яннарында игътибарлырак кешеләр булган булса, һәр очракны булдырмый калырга мөмкин булыр иде. Район башлыгы Вячеслав Козлов һәр булган очракны аерым карады:

-Авыл җирлеге башлыкларының берсе “ниндидер бомж“ дисә дә, ул да бит кеше, аны игътибарсыз калдыру ярамый. Димәк, нәрсәнедер күреп бетермәгәнсез, ярдәм итмәгәнсез, киңәш бирмәгәнсез. Безгә уйланыр урын һәм эшлисе нәрсәләр бар әле: районда сезнең һәм безнең ярдәмгә мохтаҗ кешеләр яши, – дип мөрәҗәгать итте ул авыл җирлекләре башлыкларына һәм медицина хезмәткәрләренә.

Бер үк объектта булып үткән ике бәхетсезлек очрагын карап тикшерделәр. “Димәк, бер тапкыр булган икән – үтеп киткән. Хәер, икенчесе дә узар әле, дигәндер шушы оешма җитәкчесе“, - дип раслады район башлыгы.

Быелгысы елның гыйнварында кешеләр үлеменең һәр 19 очрагы да аерым каралды. Ачыкланганча, үлгән кешеләрнең кайберләре инвалидлыкта булганнар, тик саф акчага өстенлек биреп, соцпакеттан баш тартканнар. Алар тиешле дарулар сатып алганнармы, әллә акчаларын башка максатка тотканнармы – анысы мәгълүм түгел. Ташламадан баш тартучыларга да медиклар контроле кирәк. РҮХ-нең баш һәм әйдәп баручы табиблары, “Ак Барс-мед“ ҖЧҖ һәм “Росгосстрах“ иминият компанияләре вәкилләре чыгышларыннан үлем-китемнең югары булуында медикларның гаебе булмау ачыкланды. Алар тиешле ярдәм күрсәтәләр, диспансеризация һ.б. үткәрәләр. “Кем гаепле соң?“ - дигән сорау туды. Кемдер экологиягә, кемдер сәламәт тормыш рәвеше алып бармауга сылтый, тагын бер сәбәп – кеше организмында беренче “кыңгырау шалтырауга“ хастаханәгә мөрәҗәгать итәргә теләми.

Киңәшмә азагында район башлыгы РҮХ-нең шундый исәп-хисап тотуы – тыңлаулар ай саен узачак, дип белдерде, ул:“ Әйтик, 15 проценты – картаеп үлүчеләр, 15 процентында – медицинаның камил булмавы гаепле ди, калган 70 процентына кем гаепле?“ дигән сорау куйды.

Бу сорау ачык калды. Без газета укучыларыбызга шул нисбәттән үз фикерләрен җиткерүләрен тәкъдим итәбез. Хатларыгызны, аңлатмаларыгызны сез почта аша юллый һәм novoshishminsk.ru сайтында калдыра аласыз.

Лариса ФЕДОРОВА

Новошешминские женщины на торжествах в Казани

Как мы уже информировали наших читателей, 5 марта делегация женщин нашего района приняла участие на торжественном Президентском приеме, посвященным Международному женскому дню 8 марта и подведению итогов республиканского конкурса «Женщина года. Мужчина года: женский взгляд», который прошел в Концертном зале Деревни Универсиады г. Казани.

В состав нашей делегации вошли достойные представители района. В их числе и трое участников и победителей зонального конкурса «Женщина года. Мужчина года: женский взгляд». Это – Татьяна Сырова, которая из 40 лет своей педагогической деятельности 28 лет проработала руководителем (20 лет заместителем директора и 8 лет директором Новошешминской гимназии). Она обладает отличными организаторскими способностями, умеет видеть перспективу в коллективе, является заслуженным учителем Республики Татарстан.

Ветеран труда Раиса Халилова из с. Тубылгы Тау всегда активно участвует в жизни не только села, но и района. Хорошо играет на гармони, является участником ансамбля «Ак калфак» и призывает всех жить под девизом «Оставайтесь, друзья, молодыми, никогда не старейте душой!».

Преподавателя ДШИ Ирину Слимову в районе знают как добрую, душевную и интересную личность, умеющую гибко подходить к каждому ученику. Ее воспитанники являются победителями многих республиканских и региональных конкурсов. Она постоянно распространяет свой опыт через мастер-классы, открытые уроки. Награждена Почетными грамотами Министерства культуры и главы Новошешминского муниципального района и Благодарственными письмами.

В составе делегации и оператор машинного доения коров Шахмайкинского отделения а/ф «Татарстан» Фардания Хуснутдинова, которая трудится в животноводстве около 30 лет. В последние годы занимает передовые места не только в хозяйстве, но и по району. За 2013 год в своей закрепленной группе надоила 175 тонн молока. Имеет Почетные грамоты руководства агрофирмы.

Возглавляла нашу делегацию заместитель главы района, председатель женсовета Наиля Закирова, которая своим человеческим подходом, простотой в общении, открытостью и умением отстаивать свою позицию в решении всех вопросов заслужила авторитет в районе и республике.

На торжественном мероприятии от имени Президента Республики Татарстан всех собравшихся тепло поприветствовал и поздравил с праздником Председатель Госсовета Татарстана Фарид Мухаметшин, были подведены итоги республиканского конкурса, дан хороший концерт и состоялось праздничное угощение.

Азат МУСИН

В селе Азеево живет женщина сильная духом

Во все времена славилась женщина – труженица, женщина – мать и просто женщина. Сколько восхитительных стихов и песен посвящено нам, женщинам. А сегодня мы узнаем еще об одной женщине, жительнице села Азеево Раисе Гирфановой.

- Коня на скаку остановит, в горящую избу войдет – это не про нашу Раису, - говорят ее односельчане, - она простая, скромная, но сильная женщина.

- Давным-давно это было, когда я приехала в Азеево по распределению от Атнинского сельхозтехникума работать ветврачом. Сразу скажу, что жители села меня встретили приветливо, по-доброму. Я сама деревенская – из Алькеевского района – и там хорошие люди, но почему-то здесь я полюбила все село и главное - красивого парня Рамзиса. За него и замуж вышла. Было это давно – в 1985 году. В этот же год родилась у нас дочурка, назвали ее Расимой. А через два года сразу две – Разиля и Резеда. Это было для нас с мужем большое счастье, хотя и жили мы тогда в деревянном стареньком доме. Только это счастье длилось не долго: муж умер, когда детям было 11 и по 9 лет.

Раиса отвела взгляд, а потом продолжила:

- Два года я не могла прийти в себя от горя. Те два года прошли как сон: в работе на ферме и дома с дочками. И больше ни о чем не думала и не мечтала, а потом будто проснулась: девчонки-то растут, им нужно создавать хорошие условия. Пошла к начальству, просить приличное жилье – не дали. Что делать? Возвращаться в свое родное село? А как же девочки? У них подруги, друзья, любимые учителя. Неужели и им все начинать сначала? Нет. Надо работать и строить свой дом.

В течение пяти лет постепенно приобретала стройматериалы, а затем началась стройка. Дом небольшой, но нам, четырем девчонкам, места хватало. Вот уже 11 лет живем в своем доме. Правда, Расима живет в Казани, окончила два института, работает в Верховном суде. Мои младшие окончили медицинское училище в Чистополе, но обе работают в РКБ.

- Расима, когда женщина без мужа строит дом, поневоле спросишь: а на какие средства?

- Я всегда во дворе держала много скотины – по две коровы, бычков, овец, гусей. Мы все вместе ухаживали за ними, а потом продавали, вот и деньги! У меня и сейчас, несмотря на то, что дочки постоянно помогают мне деньгами, две коровы, два бычка, 20 овец. А летом еще и 30 гусей было.

- Но это такой труд! Откуда силы берутся?

- Я с детства к труду приучена и для меня работа - не проблема. Тем более что агрофирма, в которой я работаю, помогает транспортом, кормами за паи, техникой.

- Значит, и в одиночестве скучать не приходится?

- Нет, я человек компанейский: люблю общаться, за праздничным столом песни попеть. В молодости участвовала в художественной самодеятельности – и мне нравилось. И еще, чтобы не скучать вот современный ремонт в доме затеяла. Навесные потолки, зеркальные перегородки, сама смотрю на эту красоту и радуюсь и грущу: не суждено с Рамзисом пожить в таком доме.

- Раиса, ты осталась молодой вдовой, почему не вышла еще раз замуж?

- Мой муж был очень добропорядочный и хороший человек, я его любила и уверена, что лучшего, чем он я бы не нашла. Поэтому и не пыталась искать другого счастья. С каждым годом я бываю все счастливей, вот и сейчас у нас в семье праздник – Расима выходит замуж. Готовимся к свадьбе, значит, и мой дизайн в доме увидит много гостей. Приглашено 45 человек. А на радостях хотелось бы все село созвать. Но это возможно скоро случится, ведь уже в сентябре у меня юбилей. Я рада буду всех встретить.

Лариса ФЕДОРОВА

- “Сәмум“ кораблендә хезмәт үтүче 12 якташыбызның барысы да тәртиптә, хезмәтләре тыныч һәм штат режимында уза, - дип сөйләде безнең белән әңгәмә барышында район башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Валентина Семеняк.

Ике көн элек ул Кара диңгез флотының штаб вәкиле Дмитрий Дыскин белән (“Сәмум“ның элеккеге командиры) телефоннан сөйләшкән һәм ул флотта хәлләр торышы тыныч, шәхси составка бернинди дә куркыныч янамый, дигән.

- Якын көннәрдә корабль экипажы белән Скайп аша видеоэлемтә булачак, анда егетләребезнең әти-әниләре дә чакырылачак, - дип ышандырды Валентина Семеняк.

8 март бәйрәмендә җирдә иң бөек исемне йөртүче, берничә балага гомер бүләк итүче – күп балалы ана турында тагын бер кат искә төшерербез. Әдәмсә авылында яшәүче Антонина Алексеевна Чукашованың бәхете 6 кызы һәм 4 улы булуда, инде хәзер алар да үсеп-буйга җиткәннәр, үзләренең дә балалары, оныклары бар.

Ирле-хатынлы Чукашовлар үзләренең парлы гомер юлларын каенананың кечкенә генә өендә башлап җибәрәләр. Беренче кызлары Настя туганнан соң 1961 елдан башлап гаиләдә бер-бер артлы башка балалары туган һәм гаилә башлыгы Федор Николаевич бурадан яңа өй өлгерткән. 5 кә 5 үлчәмдәге өйдә әби белән бергә унөч кеше яши башлый. Кем караватта, кем идәндә йоклый, урын барысына да җиткән. Бераз соңрак өйне зурайталар – арткы якка иркен бүлмә ясыйлар, анда рус миче, аш өстәле тора, шунда ук ашарга да әзерләгәннәр, кер дә юганнар. Антонина Алексеевнага зур гаилә өчен ашарга һәр көнне бер чиләкле чуенда пешерергә туры килгән.

- Ә күпме кер иде – тау кадәр! Ышкый-ышкый бөтен кул уелып чыга иде. Кызлар юган керләрне чайкарга йөгерәләр, шунысы яхшы: елга якында гына иде. Ә хәзер – дөнья рәхәте, автомат машина барын да эшли, - диде, кер юу машинасына күрсәтеп.

-Өйгә газ керткәнгә дә ике ел инде, мичне сүттек. Шунда ипи дә, кабартмалар да пешерә идек әле, ә хәзер шуларны алыр өчен кибеткә йөрибез...

Әтиләре фермада 45 ел терлекче булып эшли, тәүлек буе диярлек эштә була. -Шушы гомер эчендә бер тапкыр да ял алмадым, - диде Федор Николаевич.

Хуҗалыкта сыер, казлар, дуңгызлар асраганнар, терлекләрне хатыны һәм балалары караган. Каенанасы балаларны карарга да бик булышкан, зуррак балалар үсә төшкәч кечерәкләрен караган.

Иренең хезмәт хакына, каенанасының пенсиясенә яшәгәннәр, Антонина Алексеевна колхозда төрле эшләрдә эшләгән. Зур бакчада бар нәрсәне дә үстергәннәр. Тату яшәгәннәр.

- Барлык кыенлыкларны үзебез җиңәргә тырыштык, беркем дә булышмады. Дәүләт хәзер күп балалыларга ярдәм итә, ә элек мондый нәрсә юк иде, - ди гаилә башлыгы. - Балаларымны назлап үстердем, кирәк чагында әрләп тә ала идем, ансыз булмый, - дип сөйли Антонина Алексеевна,- тыңлаучан булып, эшләп үстеләр.

Чукашовларның дүрт уллары да кечкенәдән комбайнда, тракторда, мәктәптә укыганда ук Алексей комбайнчы ярдәмчесе булып эшли, бер вакыт алдынгылыкка да чыга. Хәзер бар да шоферлар.

-Балаларыбыз эшчән, шәһәрнекеләр белән чагыштырырлык түгел. Авыл кешесе бит эшкә күнеккән, - дип дәвам итә сүзне Федор Николаевич.

Уллары Владимир, Николай, Иван, Алексей Әдәмсәдә яшиләр. Өч кызлары Түбән Камада шин заводында эшли, берсе Чаллыда – элемтәче, берсе – Чирмешәндә, берсе – Казахстанда. Һөнәрләре буенча алар бар да нык куллы эшче-крестьян.

Әти-әнисе янында әлегә өйләнмәгән уллары Алексей белән төпчекләре Иван яши. Агрофирмада шофер булып эшлиләр: Иван УАЗик+та сыер савучыларны йөртсә, Алексей – КамАЗда. Икесе дә әти-әниләре кебек бик эшчән, хуҗалыкчыл. Иван үзенә аерым йорт төзегән, Алексей исә туган йортларын тазарту - зурайту белән мәшгуль. Тәрәзәләрен алыштырган, янкорма төзегән. Инде штукатурлыйсы, идәннәр җәясе генә калган. Арзанга гына иске трактор сатып алган, кечкенәдән тимер-томыр белән кайнашкан егет аны “йөгерергә“ мәҗбүр итмәкче. Хәзер Антонина Алексеевнадан бай кеше юктыр. Ул күпме балага гомер биргән! Шуның белән бәхетле дә.

- Хәзер күп бала тапмыйлар бит. Мин барысын да да таптым. Тумаган баланы юк итү - ул олы кешене үтергән күк, барыбер үтерү була. Кайнанам да шулай дия иде. Аның каравы Чукашовларның хәзер 19 оныклары һәм 5 оныкчыклары. - Бар да киләләр, кайталар, булышалар, Аллага шөкер, сәламәт булсак, акрын гына яшәргә исәп әле...

Ольга ИВАНОВА

Зирекле лицееның 10 сыйныф укучысы Зарипова Ильмира һәм 11 сыйныф укучысы Хайбуллина Алсу татар әдәбиятыннан үткәрелгән Республика олимпиадасында призлы урыннар алдылар.

Алар Татарстан Республикасы Фән һәм мәгариф министрлыгының дипломнары белән бүләкләнделәр. Кызларның туган телебезгә булган карашы, тырышлыклары сокландыра. Узган елда булган олимпиадада Ильмира – 1 урын, Алсу призлы урын алып кайтканнар иде. Алсу быел 11 сыйныфны тәмамлый. Алган белемнәре киләчәктә уңыш китерсен.

Ильмира һәм Алсу укытучылары Резидә Газыймова белән. Фото мәктәп архивыннан

Уңган, эшчән хатын-кыз һәрчак мактауда, аны барысы да хөрмәт итә. Мондый хөрмәткә, зурлауга безнең районда күпләр лаек. Бу язмам менә шундый хатын-кызларыбызның берсе булган – Акъяр авылында яшәүче Рәйсә Гыйрфанова турында.

- Ул гади, тыйнак кына булса да, бик көчле хатын-кыз, - диләр авылдашлары аның турында.

- Мин Акъяр авылына Әтнә авыл хуҗалыгы техникумын тәмамлагач та юллама буенча килдем, ветеринария табибы булып эшли башладым. Авыл халкы мине бик җылы каршы алды, авылдашлары күк кабул иттеләр. Мин авыл кызы – тумышым белән Әлки районыннан, ул якларда да киң күңелле кешеләр яши, әмма, никтер, мин монда барысын да үз иттем, яраттым, бәхетемне – үз парымны да шунда таптым. Рәмзис белән без 1985 елда кавыштык, шул ук елны кызыбыз Рәсимә якты дөньяга аваз салды. Ә ике елдан соң Рәзилә белән Резедәбезне алып кайттык. Ул вакыт иске генә агач өйдә яшәсәк тә, бу безнең өчен зур бәхет иде. Тик бәхетебез генә бик кыска булды: балаларга 11 һәм 9 ар яшь булганда тормыш иптәшем, барыбызны да кайгыга салып, бакыйлыкка күчте.

Рәйсә карашын бераз читкә юнәлдереп алды да, сөйләвен дәвам итте:

-Шушы кайгыдан ике ел кая барып бәрелергә белми йөрдем. Өйдән - эшкә, эштән тизрәк балалар янына ашыга идем. Башка нәрсә турында уйламадым да һәм хыялланмадым да, ә аннан ямьсез төш күргәннән соң уянып киткәндәй булдым: тормыш бит дәвам итә, кызларым үсә, аларга яхшы шартлар тудырырга кирәк. Хуҗалык җитәкчелеге каршына килеп, яшәрлек торак сорадым – бирмәделәр. Ни эшләргә? Кире үз туган ягыма әйләнеп кайтыргамы? Ә кызлар ни дияр? Аларның монда дуслары, яраткан укытучылары. Аларга да бит барысын да яңа баштан башларга туры киләчәк, дип уйладым һәм, юк инде, шунда эшләргә һәм үз өемне төзергә, дигән карарга килдем.

Рәйсә биш ел дәвамында төзелеш материалы җыеп, йортын торгыза башлый.

- Өебез зур түгел, әмма безгә урын җитәрлек. Менә инде 11 ел шунда яшибез. Дөрес, кызлар Казанда яши, Рәсимә ике институт тәмамлады. Югары судта эшли. Кечкенә кызларым - игезәкләрем, Чистайда медицина училищесын тәмамлап, икесе дә РКБ да эшлиләр.

- Рәйсә, хатын-кыз ирсез генә өй төзесә, үзеннән-үзе нинди акчага төзи икән, дигән сорау туа. Ә син ничек ялгызың гына өй җиткезә алдың?

- Мин һәрчак күп итеп мал асрадым – икешәр сыер, үгезләр, сарыклар, казлар тоттым. Барыбыз да бергәләп хезмәт куйдык, үстереп, аларны саттык. Минем хәзер дә, кызларым акча белән һәрвакыт ярдәм итеп торсалар да, ике сыерым, ике үгез, 20 баш сарыгым бар. Ә җәй көне әле тагын 30 каз бар иде.

- Бу бит бик зур хезмәт! Каян көч табасыз?

- Мин яшьтән үк хезмәткә өйрәнеп үстем, минем өчен эш – проблема түгел. Өстәвенә, мин эшләгән агрофирма транспорт, пай җирләре өчен азык, техника белән ярдәм итә.

- Димәк, ялгызлыкта боегып утырырга туры килми?

- Юк, мин кешеләр белән аралашырга, бәйрәмнәрдә табын янында җырлашып утырырга да яратам. Яшь чагымда үзешчән сәнгатьтә катнаштым – миңа бик ошый иде. Һәм тагын, күңелсезләнеп утырмас өчен, өйдә заманча ремонт ясадым. Тарттырылган түшәм, көзгеле бүлемнәр... шушы матурлыкка карыйм да, сөенеп туя алмыйм, вакыт-вакыт, шушындый өйдә Рәмзис белән яшәргә язмаган шул дип, уңайсызланып та куям.

- Рәйсә, син бик яшьли тол калгансың, ни өчен тагын кияүгә чыкмадың?

- Ирем тәртипле һәм яхшы кеше иде, мин аны бик яраттым, шуңа күрә анардан да яхшырак кешене таба алмам дип уйладым, шуңа башка бәхетне эзләргә дә тырышмадым. Елдан-ел бәхетем арта бара, менә хәзер дә безнең гаиләдә бәйрәм – Рәсимә кияүгә чыга. Туйга әзерләнәбез, димәк өйдәге дизайнны кунаклар да күрәчәк. 45 кеше чакырылган. Бу шатлыкка күбрәк тә чакырасы килә дә бит. Хәер, тиздән монысы да мөмкин булыр дим, чөнки сентябрьдә минем юбилеем. Исән-сау барысын да үткәрергә язсын иде, дип телим.

Лариса ФЕДОРОВА

Россия Федерациясе Президенты Указы нигезендә 2014 ел Россиядә Мәдәният елы дип игълан ителде. Шахмай авылы – күп кенә олы, тарихи шәхесләрне биргән борынгы авыл, аңа тиздән 300 ел тула (2021 елда).

Атаклы драматург, язучы һәм шагыйрь Мирхәйдәр Фәйзуллинның (1891-1928) бабалары, әтисе безнең авылдан. Хәзерге авыл советы урнашкан ике катлы бинаны Мирхәйдәрнең бабасы Әхмәтҗан Фәйзулла улы салдырган булган (1800 елларның башында булса кирәк). Бу бина, 1917 елдан авыл балаларын укыту өчен мәктәп булып, 50 еллар хезмәт итте, аннан соң 40 елдан артык балалар бакчасы булды, гомумән, авыл халкына бер гасырга якын хезмәт итүен дәвам итә. Моның өчен Әхмәтҗан бабайга олы рәхмәтләребез барып ирешсә иде. (Архив материалларыннан күренгәнчә, Фәйзулла бабай (1757 елда туган) Шахмайда ХVIII гасыр ахырында имамлык итә, ә аның улы Әхмәтҗан мулла Фәйзуллин 1829, 1836, 1846 елларда телгә алына).

Мирхәйдәрнең әтисе Мостафа 1835 елда туган һәм 19 яшенә кадәр Шахмайда яшәгән. 1854 елда ул Оренбург өлкәсе Орск шәһәренә барып, бертуган Хөсәеновларның җир биләмәләре управляющие булып урнаша. Бу эшендә ул чирек гасырдан артык, ягъни 1905 елга кадәр эшли. Шул заманнарда ул Орск шәһәреннән 50 км ераклыкта 30 лап йорты булган Күкшел авылын нигезли.

Мирхәйдәр 1891 елның 1 ноябрендә, шул авылда, гаиләдә 11 нче бала булып дөньяга килә. Үсә төшкәч, әти-әниләре белән берничә мәртәбә Шахмай авылына кайтып китәләр. Мирхәйдәр Фәйзинең исеме, драматург, язучы, шагыйрь буларак, Г. Тукай, Г. Исхакый, М. Гафури, Г. Камал исемнәре белән бер рәттә тора.

1905 елларда Мостафаның Шакирҗан исемле улы (гаиләсе белән) Шахмайга, Әхмәтҗан бабасының йортына кайтып урнашалар. Шакирҗанның улы – Рифгатьнең балачагы 1917 елга кадәр Шахмайда үтә, шуннан алар Оренбургка күчеп китәләр. Рифгать Шакирҗан улы (1904-1983) Башкортстанның халык артисты.

Җәүдәт Фәйзинең (1910-1973) әтисе Харис Мөхәммәтзариф улы Шахмай авылында туган. Җәүдәт Фәйзинең абыйсы медицина фәннәре докторы, профессор – рентгенолог Мидхәт Харис улы Фәйзуллин (1908-1990) да Шахмайда туа. Ул озак еллар ГИДУВта рентгенология кафедрасы мөдире булып эшли. Ике улы -Альфред һәм Эмиль дә әтиләре юлыннан китеп, диссертацияләр яклап, Казанның югары уку йортларында укыталар.

Җәүдәт Фәйзинең энесе Шәүкәт Фәйзуллин Казанда атаклы инженер, РСФСРның атказанган энергетика хезмәткәре. Аның улы Эдуард авиация сәнәгатендә эшли, хәзерге вакытта татар морзалары мәҗлесендә актив катнаша.

Тиздән Мирхәйдәр Фәйзинең тууына 125 ел булачак (2016 елда). Аның иҗатын һәм исемен сакларга кирәклеге турында фикерләремне җиткерәсем килә. Беренчедән, Мирхәйдәр Фәйзинең әтисе Мостафа Фәйзуллин яшәгән йортка истәлек тактасы урнаштырасы иде. (Ул анда 1835-1854 елларда яши). Икенчедән, шул бинада аның музеен оештырасы иде. Мондый бердәнбер музей әлегә Балтач районының Шода авылында абыйсы Сәетгәрәй хәзрәт Фәйзуллин йортында урнашкан. Ул Балтач районы җитәкчелеге тырышлыгы белән Мирхәйдәр Фәйзинең тууына 100 ел тулу уңаеннан, 1991 елда ачыла һәм Татарстан милли музее филиалы булып тора.

Шахмай авылында да үзләренең йортында музей ачарга мөмкинчелек бар. Мин бу эштә Яңа Чишмә районы җитәкчелеге, Татарстанның Мәдәният министрлыгы һәм Милли музее белән берлектә Шахмай авылында танылган драматург Мирхәйдәр Фәйзинең музеен булдыруда ярдәм итүләрен сорыйм. Бу эштә Яңа Чишмә мәдәният бүлегенең, Шахмай җирле үзидарәсенең, шулай ук Шахмай урта мәктәбе укытучыларының актив катнашуларына ышанып калам. Музейга экспонатлар, материаллар туплауда авылдашларыбызның һәм Фәйзуллиннарның да булышуларын сорыйбыз. Безнең белән элемтәгә керсеннәр иде дигән теләктә калабыз. Бабалары нигезенә кунакка чакырабыз.

Хәзерге вакытта Казан Федераль университеты китапханәсендә, Кулъязмалар бүлегендә, Мирхәйдәр Фәйзинең әлегә кадәр басылмаган пьесалары һәм башка әсәрләренең кулъязмалары, шулай ук әтисе Мостафаның көндәлеге саклана. Мирхәйдәр Фәйзинең 1975 елда басылган икетомлыгы да китапханәләрдә, сатуда күренми. Алда әйтелгән язмаларны һәм ике томлыкны да кабат бастырырга кирәктер. Бу турыда Татарстан Язучылар берлеге, Татарстан нәшрияты һәм “Шәхесләр“ сериясен чыгаручы “Җыен фонды“ инициатива күрсәтсеннәр иде.

Әсхать ШӘРИПОВ,

Шахмай авылы ветераннар советы рәисе, ветеран укытучы

Мин шәхси эшмәкәр булып торам һәм район үзәгеннән ерак яшим. Аңлатыгыз әле, зинһар, иминият взнослары буенча исәпләүләр торышын ничек һәм ни рәвешле белергә мөмкин, шулай ук РПФ-га отчетларны ничек әзерләргә? (Марат Садыйков, Зирекле авылы).

Пенсия фонды һәм иминият взносларын түләүчеләр арасында үзара эш итүне яхшырту буенча чаралар кысаларында электрон “Түләүченең шәхси кабинеты“ (ТШК) ачылды, ул барлык категория өчен билгеләнгән: оешмалар, шәхси эшмәкәрләр, үз эшләрен алып баручы халык өчен. Әлеге сервис ярдәмендә реаль вакыт ре жимында түләүләрне карарга, исәп-хисаплар торышы турында белешмәләр, түләү поручениеләре яки квитанцияләр булдырырга, отчетлар төзергә һәм тикшерергә (РСВ-1) мөмкин. ТШК-га тоташу өчен мөстәкыйль рәвештә яки РПФ-га килеп өстәмә теркәлү үтәргә һәм тоташуга гариза язарга кирәк. Сервис эше турында тагы да тулырак мәгълүматларны РПФ бүлегендә яки 2-25-81, 2-26-97 телефон номерлары буенча шалтыратып белешә аласыз.

Лилия ХИРАҖЕВА, РПФ бүлеге начальнигы

У Новошешминских связистов забот всегда хватает

На обслуживании районного узла электрической связи находятся 6815 жителей района, а также сотни предприятий, учреждений и предпринимателей.

Телефонных абонентов – 3374, пользуются Интернетом - 2428 и телевидением – 1013 абонентов.

Общая протяженность кабельных линий связи 814 км, в том числе 124 км – волоконно-оптические.

За 2013 год установлено дополнительно 100 телефонов (плотность на 100 жителей – 25%, это очень высокий показатель).

В прошлом году проложена линия Шахмайкино-Чертушкино, уложены волоконно-оптические кабеля до эл. сетей, газовой службы, дорожной службы, автовокзала и гимназии. Профилактическим ремонтом были охвачены 250 км линий в райцентре, Сл. Черемуховой и Ак Буре. В Новошешминске также проведен капремонт 8 км линий связи в нескольких улицах.

Для подключения к сети Интернет организовано 25 узлов доступа, за год подключились новых 382 абонента (всего 2428).

На текущий год запланировано построить волоконно-оптический кабель до с. Сл. Петропавловская, провести текущий ремонт линий связи и продолжить работу по замене медного кабеля на волоконно-оптический.

Уважаемые держатели банковских карт, будте бдительны!

Информируем Вас о необходимости быть бдительными. Не сообщайте данные Вашей карты (номер карты, срок действия карты, код CVV2/CVC2), реквизиты операции (сумма, дата, место операции и т.д.) третьим лицам по телефону, даже в том случае, если на Вашу карту обещают перевести денежные средства. Не отвечайте на электронные письма, в которых от имени Банка просят сообщить номер карты, ПИН или другие персональные данные. Не следуйте по «ссылкам», указанным в таких письмах (включая ссылки на сайт Банка), т.к. они могут вести на сайты-двойники."

Главной медицинской сестре Новошешминской ЦРБ Любови Маланчевой недавно было присвоено звание «Заслуженный работник здравоохранения РТ».

Ответственно трудясь на этой должности с 2000 года, она заслужила одни благодарности. Мы попросили рассказать Любовь Алексеевну, как ей это удается.

- Трудна ли должность главной медицинской сестры?

- Эта работа очень многогранна и ответственна. Среди нее обязанность по лекарственному обеспечению всех лечебно-профилактических учреждений: ЦРБ, ФАП, участков. Сначала собираю заявки на централизованный заказ медикаментов и мединстументария, потом прием поступающих лекарств, рассортировка их по сертификации и группам. Лекарства надо разнести по срокам годности, по температуре хранения, по назначению (сердечные, инсулиновые, спазмолитики, наркотические и т.д.). На каждое завожу стеллажную карту. В моей работе нельзя ошибаться. Это может дорого обойтись для здоровья больного.

В кабинете Любови Алексеевны как в аптеке: шкафчики с лекарствами, три холодильные камеры с хранением медикаментов при температуре до 8, до 15 и до 20 градусов. Сортирует быстро, знает место каждой упаковке. А еще больше в ее кабинете шкафов с документацией. Столько ее видов – уму непостижимо. Каких только папок по лекарствам нет, а их до 400 наименований – расход-приход. И здесь у нее идеальный порядок.

- Не ухожу до 17 часов, пока не сделаю всю работу. Хотя для этой работы предусмотрена ставка провизора, но пока никого не дают. Справляюсь без помощника.

- Прежде чем проставить, я проверяю каждую букву и цифру. У меня на рабочем столе даже штриха нет, обхожусь без него, сразу делаю набело.

- Проверки вышестоящие у нас бывают постоянно, и, слава Богу, за 15 лет нет ни одного замечания, не то что штрафа. Когда есть замечания, значит, мы сидим не на своем месте.

- Что еще делает главная медицинская сестра? – задаем вопрос Любовь Алексеевне.

- Раз в месяц провожу обучение старшего и среднего медперсонала: лекции, беседы, ознакомляю с новыми приказами. Здесь же учеба по смежным профессиям (занятие по проведению ЭКГ, переливанию крови и т.п.) с приемом зачетов. У главной медсестры есть такие полномочия. Наставничество и курирование вновь принятых медсестер. Чтобы учить, учусь и сама - езжу в Казань на курсы усовершенствования, ведь медицина не стоит на месте. Вместе с эпидемиологом раз в квартал проверяем санитарное состояние ЛПУ, есть и другие обязанности… Всего не перечислишь…

Любовь Алексеевна сразу после Чистопольского медучилища в 1979 году начала работать в Новошешминской больнице процедурной медсестрой. Так что опыт у нее большой. От ее коллег мы узнали, что Любовь Алексеевну всегда зовут, если возникают проблемы с инфузионным лечением младенцев в роддоме. Только она, легкая на руку, умеет точно ввести иглу в крохотную веночку новорожденного. Этой технике она обучила многих медсестер.

- Любовь Алексеевна, мы знаем, что Вы много лет являетесь председателем профсоюзной организации медиков.

- Эту общественную нагрузку я тоже несу 15 лет. Ее не меньше, чем основной работы. Организуем День медицинского работника, встречи с ветеранами, с выпускниками, конкурсы медсестер, спортивные мероприятия. Профком был инициатором создания музея ЦРБ в здании больницы. Хлопочу в Рескоме о льготных путевках для наших работников в санаторий или Реабилитационный центр для медиков. Распределяя путевки, подходим очень взвешенно, в первую очередь даем остро нуждающимся в лечении. Заявления рассматриваем коллегиально – нас в профкоме 5 человек. Постоянно слежу за новшествами в профсоюзном законодательстве. Тесно сотрудничая с администрацией ЦРБ, вводим их у нас. Например, постоянно улучшаем условия труда на рабочих местах. Наша ЦРБ считается лучшей организацией района по охране труда. Сколько работаю, у нас не было ни одного несчастного случая. В общем, профком иметь очень выгодно каждой организации.

- У вас столько времени уходит на работу, хватает ли его на дом?

- Времени хватает на все. Уже три года как мы с мужем живем вдвоем, все три дочери замужем. По выходным занимаюсь внуками, их тоже трое. Летом люблю заниматься садом и цветами. Очень люблю цветы. Когда вожусь в саду, я отдыхаю, и в голове сами собой рождаются стихи. Потом их записываю.

Начальство в лице главврача Ришата Билалова и коллеги отмечают природную мягкость Любовь Алексеевны, умение работать с людьми, порядочность, ответственность, ценные организаторские способности.

– Если взялась за работу, будет ее вести до конца, очень целеустремленная, - отозвался о ней Ришат Билалов.

Другого не скажешь, она – человек на своем месте.

Ольга ИВАНОВА.

Яңа Чишмә РҮХ-нең өлкән шәфкать туташы Любовь Маланчевага күптән түгел “ТР-ның атказанган сәламәтлек саклау хезмәткәре“ дигән исем бирелгән. 2000 елдан бирле шушы җаваплы эштә намуслы хезмәт куйган ханым бу исемгә бик лаек. Без Любовь Алексеевнадан моңа ничек ирешүен сөйләвен үтендек .

- Өлкән шәфкать туташының эше авырмы?

-Бу эш күпкырлы һәм үтә җаваплы. Араларында барлык дәвалау-профилактик учреждениеләрне: РҮХ, ФАП, участокларны дарулар белән тәэмин итү бурычы да бар. Башта медикаментларга һәм медицина инструментларына үзәкләштерелгән заказга заявка җыям, аннан кайткан даруларны кабул итәм, сортларга – сертификация буенча төркемнәргә аерам. Даруларны яраклылык срогы, саклау температурасы, билгеләнүе (йөрәкнеке, инсулинлы, спазмолитиклар, наркотик матдәләр һ.б.) буенча таратырга кирәк. Һәрберсенә стеллаж картасы ачам. Минем эштә ялгышырга ярамый. Бу авыруларның сәламәтлегендә чагылыш табарга мөмкин.

Любовь Алекссевнаның кабинеты аптека кебек: шкаф тулы дарулар, дарулар саклый торган (8,15 һәм 20 градуска чаклы) өч суыткыч камера тора. Ул даруларны бик тиз сортларга аера: һәр төргәкнең урынын белә. Аның кабинетында документлар тутырылган шкафлар тагы да күбрәк. Аларның ниндиләре генә юк. Дарулар буенча папкалар да 400 исемдә, кергән -чыккан дарулар язылганы тагы күпме. Һәм биредә идеаль тәртип.

-Бөтен эшемне бетерми торып эштән китмим, кичке сәгать 5 ләргә чаклы торам. Һәрчә бу эш өчен провизор ставкасы каралган булса да, берәүне дә бирмиләр. Ярдәмчесез эшлим. Һәр санны язганчы башта тикшерәм. Минем эш өстәлемдә хәтта штрих та юк, караламалар кулланып та тормыйм, төгәл эшләргә тырышам. Бездә югарыдан килгән тикшерүләр еш була, Аллага шөкер, 15 елда бер кисәтү алганым, бер штраф салганнары юк. Кисәтүләр була икән-димәк, без үз урыныбызда түгел.

-Өлкән шәфкать туташы тагы ниләр эшли?- дип сорау бирдек Любовь Алексеевнага.

-Айга бер мәртәбә урта медицина персоналын өйрәтәм: лекцияләр, әңгәмәләр үткәрәм, яңа боерыклар белән таныштырам. Монда эргәдәш һөнәрләр буенча укулар үтә (ЭКГ үткәрү, кан салу һ.б. буенча занятиеләр) һәм зачетлар кабул итәбез. Өлкән шәфкать туташының шундый вәкаләтләре бар. Эшкә яңа кабул ителгән шәфкать туташларын өйрәтү һәм курьерлык итү. Аларны укытыр өчен үзем дә укыйм – Казанга камилләштерү курсларына барам, чөнки медицина бер урында гына тормый. Эпидемиолог белән бергә кварталга бер тапкыр ЛПУ-ның санитар торышын тикшерәбез, башка вазыйфалар да бар... бөтенесен дә санап бетереп булмый инде...

Любовь Алексеевна Чистай медицина училищесын тәмамлаганнан соң 1979 елда Яңа Чишмә хастаханәсендә процедура шәфкать туташы булып эшли башлый. Шулай булгач, аның тәҗрибәсе зур. Хезмәттәшләреннән бала тудыру бүлегендә яңа туган сабыйларны инфузион дәвалау белән проблема килеп чыкканда һәрчак Любовь Алексеевнаны чакыруларын белдек. Бары ул гына яңа туган сабыйның нечкә веналарына энәне төгәл кертә ала. Моңа ул байтак шәфкать туташын өйрәткән.

-Любовь Алексеевна, Сезнең байтак еллар медикларның профсоюз оешмасы рәисе булуыгызны да беләбез.

-Шушы җәмәгать эшен мин 15 ел алып барам инде. Аның мәшәкатьләре төп эшемнән бер дә ким түгел. Медицина хезмәткәрләре көнен оештырабыз, ветераннар, чыгарылыш сыйныф укучылары белән очрашулар, шәфкать туташлары конкурслары, спорт чаралары үткәрәбез. Хастаханә бинасында РҮХ музее оештыруда профком бу эшнең инициаторы булды. Үзебезнең хезмәткәрләр өчен санаторийларга яки медиклар өчен тернәкләндерү үзәгенә ташламалы юлламалар алу юлларын да эзлим. Юлламаларны бүлгәндә дә бик сак эш итәбез, иң беренче чиратта дәвалануга бик тә мохтаҗ булганнарга бирәбез. Гаризаларны бергәләп карыйбыз – профкомда без 5 кеше. Профсоюз законнарындагы яңалыкларны да даими күзәтеп торам. РҮХ администрациясе белән тыгыз хезмәттәшлек итеп, эш урыннарында хезмәт шартларын даими яхшыртабыз. Безнең РҮХ хезмәтне саклау буенча районда иң яхшы оешма санала. Күпме эшләп, бездә бер генә бәхетсезлек очрагы да булмады. Гомумән, профком булу һәр оешмада бик файдалы.

-Сезнең күп вакытыгыз эштә уза, өй мәшәкатьләре дә җитәрлек бит әле?

-Барына да җитешергә тырышам. Өч ел инде ирем белән икәү генә яшибез, өч кызыбызның да үз тормышы. Ялларда оныкларымны да карашам, алар безнең өчәү. Җәен бакчада кайнашып уза. Бик тә чәчәкләр яратам. Бакчадагы эштән мин үземә ял гына алам, шул чакта башымда әллә кайдан шигъри юллар туа, аларны язып барам.

Баш табиб Ришат Билалов җитәкчелегендәге хезмәттәшләре Любовь Алексеевна турында йомшак күңелле, кешеләр белән эшли белә, тәртипле, бар нәрсәгә җаваплы карашта, оештыру сәләте дә зур, диләр.

-Бер эшкә алындымы, аны азагына чаклы башкарып чыга торган, бик тә максатка омтылышлы кеше ул Любовь Алексеевна, - ди баш табиб Ришат Билалов.

Бер сүз белән әйткәндә – үз эшенең остасы ул, димәк кеше үз урынында.

Ольга ИВАНОВА

Мәдәният учреЖдениеләре

Яңа Чишмә районында 4 муниципаль мәдәният һәм сәнгать учреждениесе эшләп килә.

Мәдәният объекты челтәрләре үз эченә район мәдәният йортын, 24 авыл мәдәният йортын һәм авыл клубын, 21 авыл китапханәсен, балалар китапханәсен, үзәк китапханәне, балалар сәнгать мәктәбен, халык иҗаты һәм көнкүреш музеен, Яңа Чишмәдәге туган якны өйрәнү музеен берләштерә. Клубларда оешкан 118 төркем (43-се – балаларныкы) эшләп килә, аларда 1034 кеше шөгыльләнә, шуларның 459-сы – балалар. Мәдәният хезмәткәрләре – 235 кеше, шулардан 121 белгеч халыкны культуралы ял иттерү белән мәшгуль, 19 белгеч – югары, 47-се – махсус урта белемле.

2013 елда мәдәният учреждениеләрендә уртача айлык хезмәт хакы 12042 сум (республикада – 14816 сум) тәшкил иткән, шул исәптән клуб системасында – 11345 сум 54 тиен, китапханә системасында – 10746 сум 11 тиен, БСМ-дә – 15068 сум 60 тиен, музейларда – 11227 сум 1 тиен. 2012 ел белән чагыштырганда хезмәт хакы 60,7%ка (республика буенча – 32,2%ка) арткан.

Архитектура һәм археология һәйкәлләре

Районда 29 мәдәни мирас объекты сакланып калган. Араларында Татарстан Республикасы өчен тарихи кыйммәте зур булган үзенчәлекле археология, архитектура, тарихи һәм мәдәни һәйкәлләр бар. Болар республика әһәмиятендә булган ике архитектура һәйкәле: барокко стилендә төзелгән Яңа Чишмәдәге Троицк чиркәве һәм Архангел Бистәсендәге Михаил Архангел чиркәве.

Археология һәйкәлләре арасында – республика әһәмиятендәге Екатерина валы һәм федераль әһәмияттәге Х-ХIV гасырларда оешкан борынгы Тубылгы Тау шәһәрлеге.

...Шәһәрлек зур булмаган ныгытылган пунктны хәтерләткән, башта ул елга юлында каравыл крепосте булып торган. Янәшәдә шәһәр аксөякләре зираты булдырылган булган. Әлеге зиратның эзләре ташлар белән дүрт койма сыйфатында бүгенге көнгә кадәр сакланган. Һәйкәлләрнең берсендә шунда җирләнгән кешенең чокып язылган – 1349 ел. Мәдәни мирасның башка һәйкәлләре – бу 19 археология һәм 6 шәһәр төзелеше һәм архитектура һәйкәлләре.

Музейлар һәм китапханәләр

2013 елда райондагы ике музейда 3873 кеше булган, 52 очрашу үткәрелгән, 8 күргәзмә экспозиция оештырылган. Китапханәләр фондында 236300 данә китап бар. Китапханәләрдә 13529 кеше теркәлгән (район халкының 84,2%ы). Китаплар белән тәэмин ителү дәрәҗәсе – бер китап укучыга 17,4 китап туры килә (республика буенча 15,7).

Бүгенгесе көндә китапханәләр компьютер җиһазлары белән тәэмин ителгән, 20 китапханә (87%) Интернетка тоташтырылган.

Балалар сәнгать мәктәбе

БСМ дә укучы балалар саны 190 кеше тәшкил итә. Укучылар 7 бүлек буенча белем ала. Анда йөрүчеләр ел саен музыка, вокаль, бию конкурсларында катнашып, призлы урыннар яулыйлар. Нәкъ менә алар райондагы барлык тантаналы чараларда даими катнашучылар булып торалар.

Үткән 2013 елда Татарстанда теркәлгән эшсезләр саны кимеп, 2014 елның 1 гыйнварына 0,86% тәшкил итте (бу эшсезләр санының хезмәткә яраклы халык санына чагыштырмасы). Яңа Чишмә районында да шундый ук тенденция саклана.

Безнең районда 2014 ел башына эшсезлек дәрәҗәсе 0,6%, ә хезмәт базарында киеренкелек коэффициенты (ягъни вакансияләр санының теркәлгән эшсезләр санына чагыштырмасы) 0,53% тәшкил итте.

Узган ел хезмәт күрсәтүне үтенеп 970 кеше мөрәҗәгать итте һәм аларның 160-ы эшсез дип танылды.

Узган ел дәвамында 160 кеше эшкә урнаштырылды, шулардан 70 яшүсмер җәйге каникул чорында эшле булды. Эш эзләп мөрәҗәгать итүчеләрнең 56%-ы хатын-кызлар, 18,7%-ы – 29 яшькә җитмәгән яшьләр, 40,4%-ы – үз теләкләре белән эштән китүчеләр. Ел дәвамында төрмәдән кайткан 7 кешенең 2-сенә эш табып бирелде.

Хезмәт базарында киеренкелекне киметү өчен Мәшгульлек үзәге белгечләре тарафыннан эшсезләрне җәмәгать эшләренә тарту өчен финанс чараларын җәлеп итүгә предприятие һәм оешма җитәкчеләре белән зур эш башкарылды. 50 кеше шундый эшкә тартылды. Матди ярдәм күрсәтүгә Мәшгульлек үзәге 81,6 мең сум акча бүлеп бирде, эш бирүчеләрдән 350 мең сум акча җәлеп ителде.

Консультатив хезмәт күрсәтү һәм һөнәр алу (бирү) максатларына 27 эшсезгә юллама бирелде, бу максатларга 321 мең сум акча тотылды. Эшмәкәрлек эшчәнлеге белән шөгыльләнергә теләк белдергән эшсез калган 9 кешегә үзмәшгульлекне оештыруга булышлык күрсәтелде. Һәрберсенә 117,6 мең сумлык ярдәм күрсәтелде.

Инвалидларны эшкә урнаштыру буенча да шактый эш башкарыла. 2013 елда Үзәккә мөрәҗәгать иткән 8 инвалидның дүртесенә эш табылды.

2013 елда ике мәртәбә вакансияләр ярминкәсе үткәрелде, биредә эшсез халык кадрлар хезмәте белгечләре белән аралашып, вакансияләр, хезмәткә түләү шартлары турында кирәкле мәгълүмат ала алдылар. Тулаем алганда, ел дәвамында вакансияләрнең саны арту күзәтелә, бүгенгесе көндә югары квалификацияле белгечләр сорала. Эшче һөнәрләргә ихтыяҗ – 20%, андыйлар исә тагы да күбрәк. Бүген исәптә торучы эшсезләрне еш кына нигезле сәбәпләр (медицина күрсәткечләре, еракта яшәү, белеме булмау һ.б.) аркасында да эшкә урнаштыру мөмкин түгел.

10 мартка Мәшгульлек үзәгендә эшсез 60 кеше исәптә тора, шуларның бишесе – пенсиягә җитү яшендә, 33-сенең белеме башлангыч яки урта, 7 кеше - югары белемле.

2013 елда Үзәк бинасында “Кулай мохит“ программасы буенча эш тулысынча төгәлләнде. Җайлы керү юллары, пандуслар булдырылды, бинада тавышлы хәбәр итү, яктырту җайланмалары, мәгълүматый табло эшли.

Мәшгульлек үзәге районда кадрлар алмашынуны даими контрольдә тота. 2014 елның 1 гыйнварына 10 оешма кадрларны (21 кеше) кыскарту турында исемлек бирде. Хәзер без аларны эшкә урнаштыру белән мәшгуль (ай дәвамында өчесенә эш табылды). Ел нәтиҗәләре буенча безнең Үзәк авыл районнары арасында – икенче урында, ә күрсәтелә торган дәүләт хезмәтләренең үтемлелек күрсәткече буенча 43 район арасында – беренче. Агымдагы елда Үзәк көчләре эш бирүчеләр белән хезмәттәшлек итү формаларын камилләштерүгә, вакансияләр турында мәгълүматлар банкын тулыландыруга юнәлтелде. Инвалидларны (эшкә алганда предприятиегә һәм инвалид өчен эш шартлары тудыруга 69,3 мең сум акча түләнә), күп балалы аналарны (бер эш урынына 50 мең сум бирелә) эшкә урнаштыру, шулай ук эшсез халыкка үзмәшгульлек белән (һәр кешегә 117,6 мең сум ярдәм күрсәтеп) шөгыльләнүгә булышлык итү, җәмәгать эшләре, вакытлыча эшләр оештыру, җәйге каникул чорында балаларны эшкә урнаштыру, эшкә һөнәри юнәлеш бирү буенча эшләр дәвам иттерелә. 2014 елда мәшгульлек программаларына 2,5 млн.сум акча үзләштереләчәк.

Луиза ИСХАКОВА,

Халыкны эш белән тәэмин итү

үзәге директоры

Вниманию Новошешминских индивидуальных предпринимателей и субъектов малого и среднего бизнеса!

Министерством экономики Республики Татарстан объявило о проведении Конкурсного отбора субъектов малого и среднего предпринимательства Республики Татарстан для предоставления государственной поддержки в форме субсидий по программе «ЛИЗИНГ-ГРАНТ».

Прием заявок на участие в Конкурсных отборах осуществляется Центром поддержки предпринимательства Республики Татарстан с 13 марта 2014 года, с понедельника по четверг с 9.00 до 18.00, в пятницу с 9.00 до 16.45, по адресу: г. Казань, ул. Московская, д.55, 125 кабинет, а также в представительствах Центра поддержки предпринимательства Республики Татарстан. Отбор и сроки объявления результатов Конкурсного отбора производятся в соответствии с постановлением Кабинета Министров Республики Татарстан от 19.06.2013 № 416.

За справками обращаться в отдел экономики Исполнительного комитета Новошешминского муниципального района тел.8(84348) 2-24-97

Основная задача Новошешминского МПП ЖКХ – бесперебойное обеспечение жителей водой

В воскресенье отмечают свой профессиональный праздник работники жилищно-коммунального хозяйства. Основной объем услуг жителям райцентра и ряда населенных пунктов оказывает ООО «Новошешминское МПП ЖКХ», возглавляемое с июля 2013 года Ильшатом Давлетшиным.

Свой профессиональный праздник коллектив коммунальной службы встречает трудовыми буднями. Если коротко посмотреть итоги 2013 года то видим, что потребителям отпущено 598 тыс. кубометров воды (в том числе населению 484 тыс. кубометра), отведено 75 тыс. кубометров сточных вод. Всего водой обеспечивается 3247 абонентов среди населения (из них у 1488 имеются приборы учета воды), а также 123 организации (из них 66 - бюджетные).

-Бесперебойное водоснабжение населения и организаций - наша главная задача, - говорит руководитель общества Ильшат Давлетшин. – К сожалению, большая изношенность водопроводных линий доставляет нам немало проблем. Только в 2013 году мы устранили 170 утечек воды. Наша бригада постоянно занята плановым и внеплановым ремонтом как водопроводных, так и тепловых и канализационных сетей.

В прошлом году в Сл. Екатерининской водонапорную башню заменили на насос с частотным приводом, что дало возможность бесперебойного водоснабжения самых отдаленных домов в селе. В райцентре на ул. Заливной (дом №24) вода замерзала во всем доме. Применив греющие кабеля устранили эту проблему, сохранив при этом благоустроенность территории двора. Также в райцентре провели воду и канализацию в новые аптеку и магазин.

-Нашу работу в финансовом плане (приобретение оборудования, запчастей) затрудняет и то, что население несвоевременно и не в полном объеме оплачивает коммунальные услуги, - продолжает наш собеседник. – К таким злостным неплательщикам будут применяться кардинальные меры – отключение от воды, от тепла и т.д.

На обслуживании МПП ЖКХ находятся шесть блочно-модульных котельных, которые обеспечивают теплом ряд административных зданий и учреждений. Прошлой осенью были заменены 4 насоса на более производительные при меньших затратах электроэнергии.

Начиная с этого года организация будет осуществлять работу и по вывозке мусора в райцентре и Красном Октябре. Для этих целей приобретена по лизингу спецмашина.

В текущем году продолжится работа по замене водонапорных башен на частотные насосы в ряде населенных пунктов, по дальнейшей установке приборов учета воды у абонентов, по ремонту водопроводных и тепловых сетей.

В коллективе работают 57 человек и многие из них относятся к своей работе добросовестно. Среди них руководитель назвал инженера Николая Пузикова, энергетика Валентина Абрамова, водителя Владимира Пузикова, тракториста Николая Киселева, экскаваторщика Александра Петровичева и ведущих бухучет и экономическую работу Зинаиду Писцову и Зайнап Нуруллину.

Коллектив МПП ЖКХ обеспечивает население жизненно-важными услугами. Они стараются, чтобы нас, потребителей, бесперебойно обеспечивать водой и теплом. Так давайте и мы, в свою очередь, без задержек и в полной мере будем оплачивать их услуги, чтобы финансовое благополучие коммунальных служб способствовало дальнейшему улучшению обслуживания населения.

Мы поздравляем работников всех коммунальных служб района с их профессиональным праздником и желаем им здоровья, благополучия и успехов.

Азат МУСИН

12 марта в Новошешминске состоялось совещание с руководителями сельхозформирований и главами сельских поселений по итогам работы в животноводстве

Пред началом совещания глава района поздравил с 30-летием руководителя агрофирмы «Кулон» Линара Шамагсумова и вручил ему памятный подарок.

С анализом итогов работы в животноводстве за 2 месяца текущего года выступил зам. начальника райсельхозуправления Леонид Богомолов.

Производственные показатели

По ряду показателей район сработал хуже уровня 2013 года. Допущено сокращение поголовье КРС, свиней и овец, реализация молока составила 97% к 2013 году (всего 3020 тонн), реализация мяса – 95% (257 тонн).

Поголовье КРС составляет 15526 голов, что на 230 голов ниже уровня 2013 года. Большое сокращение (662 головы) в а/ф «Татарстан», КФХ «Нурхаметов З.М.» (33 головы) и «Козлова М.И.» (26 голов). У остальных хозяйств плюсовые показатели.

В производстве молока наблюдается рост на 282 тонны (всего 3591 тонн), в т.ч. 177 тонн увеличили в а/ф «Татарстан», а вот реализация молока чуть меньше уровня 2013 года.

Из-за сокращения поголовья КРС снизилось и реализация мяса и составила всего 257 тонн, а вот его производство немного выше уровня 2013 года (104%).

Анализ среднесуточных привесов показывает – самые высокие (по 720-790 граммов) у фермеров Рустема Исхакова, Марата Садыкова, Владимира Зубова, Николая Скокова, а в большинстве отделений а/ф «Татарстан» они не превышают 600 граммов.

Большая пестрота и по среднесдаточному весу реализации КРС. Фермеры Олег Анисимов, Зуфар Нурхаметов, Ханиф Киямов, Ильдар Гарифуллин реализуют скот по 460-500 килограммов, а вот а/ф «Кулон», фермеры Мария Козлова, Николай Скоков – всего лишь по 90-180 килограммов.

Показатель приплода телят хороший – всего получено за 2 месяца 1293 головы, что на 79 голов больше уровня 2013 года. Лучше всех в этом плане работают фермеры Татьяна Белоглазова, Мария Козлова и а/ф «Татарстан».

За 2 месяца пало 81 голова КРС, что больше уровня 2013 года на 33 головы. У фермеров Владимира Зубова и Николая Скокова самый большой процент падежа (16,3-16,7) к приплоду, т.е. погибает каждый шестой теленок.

На 1 марта 2014 года в хозяйствах района содержатся 15526 голов КРС (в т.ч. 4900 коров), 711 голов свиней, 5102 – овец и 653 головы лошадей.

Экономические

показатели

Консультант райсельхозуправления по экономическим вопросам Энже Шайдуллина проанализировала финансово- экономическое состояние хозяйств в животноводстве по данным годового отчета.

Денежная выручка по району составила 634 млн. рублей, в среднем на одного работника 484 тыс. рублей. К числу высокоэффективных хозяйств можно отнести КФХ «Зубов В.С.» и «Архангельское».

Денежная выручка прямым образом влияет на выплату зарплаты. Ее уровень в разрезе хозяйств тоже отличается. В КФХ «Козлова М.И.» годовая зарплата на 1 работника составила 147 тыс. рублей, в «Архангельском» - 131 тыс. рублей, в а/ф «Татарстан» - 126 тыс. рублей, а в КФХ «Скоков Н.А.» только 83 тыс. рублей, т.е. 6934 рубля в месяц. Средняя зарплата по району составила 10429 рублей в месяц (в год – 123 тыс. рублей).

Анализ среднемесячной зарплаты по категориям рабочих видно из таблицы, где некоторые хозяйства платят своим рабочим очень низкую зарплату. Соответственно, и отдача от них будет небольшой.

От уровня зарплаты (см. ниже таблицу) зависит и благополучие сельских поселений и их жителей, так как подоходный налог направляется на решение социальных проблем.

Выступающая также озвучила размеры субсидий на поддержку АПК на текущий год. На приобретение техники району выделяется 31,6 млн. рублей по схеме 40х60 (т.е. 40% средств выделяет республика, а 60% сами хозяйства), на приобретение удобрений 32,9 млн. рублей с учетом посевных площадей хозяйств.

В животноводстве предусмотрено выделение ежеквартальных субсидий по 100 рублей на каждого теленка при условии сохранения поголовья и выхода не менее 17 телят на 100 коров за квартал.

О проведенных ветеринарных мероприятиях в текущем году и что запланировано на март-апрель проинформировал начальник ветобъединения Рафис Хабибуллин. О качестве молока, о ценах за продукцию проинформировала консультант по закупкам Энже Гинатуллина.

Гл. зоотехник КФХ «Архангельское» Алексей Кучинский говорил о высокой эффективности применения энергетических добавок, что помогает повышению продуктивности коров, сохранности молодняка.

Начальник семенной инспекции района Рафис Зиниятуллин проинформировал о готовности семенного материала к предстоящей посевной. Требуемое количество семян в наличии имеется, но оно не везде проверено и подработано. Сейчас нужно вплотную заниматься этим вопросом, проводить воздушно-тепловой обогрев семян, приобретать препараты для протравливания.

Подведение итогов

Подводя итоги совещания глава района Вячеслав Козлов проанализировал текущую ситуацию дел в животноводстве, говорил о необходимости запастись грубыми кормами на территории ферм, летних лагерей до наступления бездорожья.

В растениеводстве сейчас нужно начинать агрегатирование сельхозмашин, готовить кадры механизаторов, проводить медосмотр тех, кто будет работать с ядохимикатами и т.д.

Азат МУСИН

“Әле гөрләтеп яшәрбез!“

“Мин полициягә китәр идем. Мине өйрәтсеннәр генә“

Кеше гомере кемнәр кулында?

Новошешминские женщины на торжествах в Казани

В селе Азеево живет женщина сильная духом

“Сәмумда“ бар да тыныч

Иң бәхетле хатын-кыз – ул ана

Зиреклеләр призлы урыннар алганнар

Батырлыкка тиң гомер

Олы шәхесләребезне белик

Ничек тоташырга

У Новошешминских связистов забот всегда хватает

Уважаемые держатели банковских карт, будте бдительны!

Главной медицинской сестре Новошешминской ЦРБ Любови Маланчевой недавно было присвоено звание «Заслуженный работник здравоохранения РТ».

Кеше үз урынында

Саннар һәм фактлар ни сөйли

Эшсезлек дәрәҗәсе төшә

Вниманию Новошешминских индивидуальных предпринимателей и субъектов малого и среднего бизнеса!

Основная задача Новошешминского МПП ЖКХ – бесперебойное обеспечение жителей водой

12 марта в Новошешминске состоялось совещание с руководителями сельхозформирований и главами сельских поселений по итогам работы в животноводстве